KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ĐỊA LAN CƠ BẢN NHẤT ( MENU ).

Địa lan trong rừng tự nhiên

Trồng và chăm sóc cây địa lan là mối quan tâm của nhiều người, một số bài viết sau chia sẻ cách thức cơ bản để trồng và chăm sóc nó :

BỆNH HẠI CHÍNH VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 4 ( Bệnh thối vi khuẩn )

Pseudomonas gladioli

Bệnh thối vi khuẩn, dựa vào màu sắc vết bệnh có thể chia thành 2 triệu chứng bệnh khác nhau: bệnh thối nâu đen và bệnh thối nâu vàng.

BỆNH HẠI CHÍNH VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 3 (Bệnh thán thư - Colletotrichum spp )

Colletotrichum spp.

Bệnh thán thư do nấm colletotrichum sp là bệnh hại rất phổ biến trên nhiều loại cây ở nước ta, những cây thường bị bệnh gây hại nặng ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng của cây đến năng suất và phẩm chất . Bệnh có thể gây hại các bộ phận cây như lá, hoa quả, chồi và cành non. Triệu chứng bệnh trên các cây nói chung tương tự nhau.

BỆNH HẠI CHÍNH VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 2 (Bệnh thối chồi non và giả hành do nấm Fusarium sp)

Fusarium sp

Bệnh thối chồi non và giả hành do nấm Fusarium sp có đặc điểm triệu chứng:

- Trên lá: Lá bị bệnh có sự chuyển màu trên các mô lá còn non từ xanh chuyển sang vàng nâu, cong queo, dị hình. Ranh giới giữa mô bệnh và mô khỏe không rõ ràng. Khi thời tiết ẩm, trên mô bệnh xuất hiện những sợi nấm trắng như tơ nhện.

- Trên giả hành: Vết bệnh xuất hiện ở gốc thân hoặc cổ rễ, bẹ lá ôm giả hành có màu nâu đen, ấn nhẹ giả hành bị nhiễm bệnh vẫn cứng, sau đó vết bệnh lớn dần làm khô tóp đoạn thân gần gốc và cổ rễ, thân gốc có màu đen. Khi xẻ dọc giả hành, mô bệnh có màu vàng cam sũng nước, có mùi hôi nhẹ nhưng không thối nhũn. Cây con thường chết sau 2-3 tuần bị nhiễm bệnh.

Biện pháp phòng trừ:

Không dùng cây giống tách từ chậu có triệu chứng bệnh, xử lý cây giống trước khi trồng, tiêu hủy triệt để cây bệnh, không dùng lại giá thể cũ.

Các chậu cần được cách ly với mặt đất bằng màng phủ hoặc bạt có kê gạch, đá

Có thể tham khảo sử dụng các loại thuốc có hoạt chất Iprodine, Thiophanate-Methyl, Metalaxyl + Mancozeb phun vào gốc theo liều lượng khuyến cáo.

BỆNH HẠI CHÍNH VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 1 ( Bệnh thối chồi non và hư giả hành do nấm Phytophthora sp )

Bệnh thối chồi non và hư giả hành do nấm Phytophthora sp

Bệnh thối chồi non và hư giả hành do nấm Phytophthora sp có một số đặc điểm triệu chứng:

- Giả hành: Có bẹ lá gần ngọn bị hư với màu nâu đen. Khi xẻ dọc, mô bên trong giả hành bị thâm đen ở gần gốc, ranh giới giữa mô bệnh và mô khỏe khá rõ ràng, có mùi hôi nhẹ nhưng không thối nhũn.

- Chồi và phát hoa: Vết bệnh ban đầu là một điểm nhỏ dạng hình bất định, ủng nước màu nâu đen, bệnh có thể hình thành dịch trong điều kiện có ẩm độ cao (giọt nước, giọt sương, mưa phùn) và nhiệt độ thấp (trên dưới 200C), ở gốc phát hoa không nhày nhưng vẫn úng nước và ngửi có mùi hôi nhẹ. Thời tiết khô, vết bệnh khô lại và có màu xanh đen, ranh giới giữa mô bệnh và mô khỏe được phân biệt khá rõ ràng.

Sự phát triển của bệnh theo qui luật: từ dưới lên trên và từ trong ra ngoài. Có thể dùng tay rút phát hoa hoặc chồi bệnh lên một cách dễ dàng.

- Biện pháp phòng trừ:

Hạn chế ẩm độ bằng chế độ tưới hợp lý, lợp mái che mưa làm giảm lượng mưa trực tiếp xuống chậu cây, không đặt cây quá dày, tiêu hủy cây bệnh, chậu bệnh triệt để.

Sử dụng thuốc Chitosan (Biogreen 4.5 SL) để phòng trừ bệnh. Ngoài ra có thể tham khảo sử dụng các loại thuốc có hoạt chất để phòng trừ: Matalaxyl + Mancozeb; Fosetyl –Aluminium, Metalaxyl

SÂU BỆNH VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 4 (Ốc sên, nhớt: Zonitoides arboreus, Achatina fullica Deroceras laeve)

ỐC SÊN

Ốc sên, nhớt: Zonitoides arboreus, Achatina fullica Deroceras laeve

Tập tính sinh sống và gây hại: Sên, nhớt cắn phá rễ non, chồi non và nhất là các phát hoa.

Biện pháp phòng trừ:

Để phòng trừ, tốt nhất nên kết hợp các biện pháp sau:

- Rải vôi bột trên mặt đất, trên kệ kê chậu, trên mặt chậu gần gốc cây (khi hoa bắt đầu xổ bao), và rải quanh vườn lan 2-3 tháng một lần.

- Bắt giết khi sên nhớt ra ăn vào khoảng 8 giờ tối và vào lúc sáng sớm. Có thể dùng vài loại rau xanh hay cám đặt ở những vị trí có nhiều sên, nhớt để dẫn dụ chúng.

- Để bảo vệ cành hoa, khi hoa sắp xổ bao, dùng 1 túm bông gòn cột chặt quanh gốc cành hoa, có thể dùng 1 tờ giấy cứng quấn quanh gốc cành hoa thành 1 cái phễu với phần đáy quay lên trên, dùng kim ghim tờ giấy cho chặt. Sên, nhớt bò lên theo cành hoa và lọt vào đáy phễu, chúng không thể tìm được cách bò qua thành phễu để lên phía trên nụ hoa.

* Trong việc dùng thuốc trừ sâu, cần chú ý dùng đúng liều lượng, nồng độ đã khuyến cáo cho mỗi loại thuốc. Nên phun vào buổi chiều, sáng hôm sau phải tưới rửa lá, không nên phun vào lúc trời nắng gắt vì dễ làm cháy lá và nhất là các phát hoa. Có thể phun phối hợp thuốc phòng trừ sâu với thuốc phòng trừ nấm.

SÂU BỆNH VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 3 (Rầy mềm - Myzus persicea)

Rầy mềm - Myzus persicea

Tập tính sinh sống và gây hại:

Chúng thường bám và chích hút ở đọt non, mầm hoa và nụ hoa. Rệp sáp và rệp nâu thường hay bám ở mặt dưới lá dọc theo 2 bên mép. Rệp chích hút làm lá, hoa bị lốm đốm nâu, lá dị dạng và không phát triển được hoàn toàn. Chúng còn là tác nhân gây bệnh virus

Biện pháp phòng trừ:

Có thể tham khảo sử dụng các thuốc có hoạt chất sau để phòng trừ: Emamectin benzoate, Abamectin, Cypermethrin, Dinotefuran…

SÂU BỆNH VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 2 (Nhện đỏ -Tetranychus tricatus)

NHỆN ĐỎ

Nhện đỏ (Tetranychus tricatus) trưởng thành rất nhỏ, hình bầu dục, dài 0,5mm, màu đỏ hồng,có 8 chân, di chuyển nhanh, trứng rất nhỏ, hình bán cầu, màu đỏ sẫm, nhìn qua kính phóng đại thấy chính giữa quả trứng có 1 sợi ngắn thẳng đứng.Nhện non giống trưởng thành màu hống.

SÂU BỆNH VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ CHO ĐỊA LAN 1 (Bọ trĩ)

Bọ trĩ : (Thrips)

Bọ trĩ : (Thrips) Là loại côn trùng nhỏ rất khó nhìn bằng mắt thường. Trưởng thành dạng thon có màu vàng đậm hoặc nâu đen. Trứng nhỏ màu vàng nhạt thường đẻ ở búp. Trĩ non hình dạng giống trưởng thành có màu trắng vàng đến vàng, không có cánh.

có tập tính sinh sống và gây hại

VỆ SINH VƯỜN ĐỊA LAN

Vệ sinh vườn, giúp cây phát triển tốt, hạn chế sâu bệnh hại, ngăn ngừa các tác động bất lợi khác xảy ra trong vườn.

+ Thu nhặt các lá già, lá bệnh tiêu hủy

+ Cách ly cây bệnh, chậu bệnh

+ Điều chỉnh lượng ánh sáng theo mùa vụ.

Trên địa lan, vi rút gây bệnh thường lây nhiễm qua vết thương, vết cắt khi chăm sóc, vì vậy dụng cụ làm vườn, dao kéo, cần khử trùng thương xuyên trong lúc làm việc.

TƯỚI NƯỚC CHO ĐỊA LAN

Nhằm duy trì ẩm độ giá thể cung cấp nước cho cây, rửa sạch lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật tồn dư trên cây và giá thể

BÓN PHÂN QUA LÁ CHO ĐỊA LAN

TƯỚI NƯỚC CHO LAN - BÓN PHÂN QUA LÁ

Bón phân qua lá: vì các giống địa lan hiện nay đều có bộ lá và giả hành lớn, phát hoa cao, nên cần thiết cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, kịp thời, và cân bằng đặc biệt các khoáng chất, trung và vi lượng (Bảng ).

BÓN PHÂN QUA GỐC CHO ĐỊA LAN

PHÂN BÓN CHẬM TAN CÓ KIỂM SOÁT

Bón phân qua gốc: thường sử dụng các loại phân chậm tan, cung cấp dinh dưỡng từ từ, kích hoạt rễ phát triển. Cần bón theo rìa trong của chậu (Bảng ).

Thành phần NPK đề nghị bón vào giá thể cho địa lan

Tháng	1-3	4-6	7-9	10-12
Cây < 24 tháng tuổi	30-20-10	30-20-10	30-20-10	30-20-10
Cây > 24 tháng tuổi	20-20-20	20-20-20	20-20-20	20-20-20
Cây > 36 tháng tuổi	20-20-20	20-30-20	20-30-20	20-20-30
Số lần bón/tháng	1	1	1	1
Liều lượng 1 lần	Dùng  3 - 5 g/chậu theo tuổi cây
Cách bón	Rải phân vào mép trong của thành chậu hoặc túi

(Nên sử dụng các loại NPK tổng hợp có dạng lâu tan, chậm tan quy đổi theo liều lượng nguên chất như trên)..

Cơ chế và quá trình phân giải của phân CRF

PHÂN BÓN

PHÂN BÓN CHO ĐỊA LAN

Địa lan cần nhiều dinh dưỡng vì trong một chậu có cả chồi non, giả hành già và trẻ, phát hoa. Cần dựa vào số cá thể trong chậu và giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây để điều chỉnh lượng phân và loại phân hợp lý.

MẬT ĐỘ VÀ BỐ TRÍ VỊ TRÍ CÂY ĐỊA LAN

CÁCH ĐẶT CÂY ĐỊA LAN

Khay ươm được đặt cách mặt đất 0,8 mét, trong mát với ánh sáng tán xạ

CÁCH TRỒNG ĐỊA LAN

CÂY ĐỊA LAN GIỐNG

1. Cách trồng: Sang chậu và trồng mới ngay sau khi cắt phát hoa nhằm giúp cây nhanh bước vào chu kỳ sinh trưởng và phát triển mới.

CÂY GIỐNG ĐỊA LAN

Cây giống: gồm cây con từ nuôi cấy mô và cây tách chiết (1 đơn vị trồng) từ chậu địa lan nhiều năm tuổi. 

GIÁ THỂ CHO ĐỊA LAN

GIÁ THỂ TRỒNG ĐỊA LAN

Giá thể cho địa lan gồm các vật liệu như vỏ cà phê nung, vỏ trấu nung, vỏ đậu phộng, dớn, vỏ thông, xơ dừa được sử dụng dạng đơn hoặc phối trộn. Việc chọn giá thể cần đáp ứng các yêu cầu sau:

VƯỜN ĐỊA LAN

1. Mái che mưa: chiều cao 3,0 – 3,5m, mái lợp bằng nhựa nylon trong suốt. Cần đảm bảo sự thông thoáng, không giữ nhiệt và cho ánh sáng đi qua 

ĐIỀU KIỆN NGOẠI CẢNH CÂY ĐỊA LAN

Tan chay yan

1- Nhiệt độ: Từ 7-27oC, tối thích ở 13-24oC. Nhiệt độ thấp hơn 6oC hay cao hơn 30oC, cây có thể chịu đựng được trong một thời gian ngắn. Một vài giống cho hoa không đều đặn ở các vùng thấp có nhiệt độ cao hơn, phần lớn chỉ phát triển thân lá, hay chỉ ra hoa một vài vụ rồi ngưng hẳn.